Odredbom člana 3. Zakona o porezu na dodatu vrednost propisano je, da su predmet oporezivanja PDV isporuka dobara i pružanje usluga koje poreski obveznik izvrši u Republici uz naknadu, u okviru obavljanja delatnosti, kao i uvoz dobara u Republiku.
Promet dobara, u smislu Zakona, a u skladu sa odredbom člana 4. stav 1. Zakona, je prenos prava raspolaganja na telesnim stvarima (dalje: dobra) licu koje tim dobrima može raspolagati kao vlasnik, ako Zakonom nije drukčije određeno.
Odredbom člana 24. stav 1. tačka 2) Zakona propisano je poresko oslobođenje sa pravom na odbitak prethodnog poreza za promet dobara koja obveznik ili treće lice, po njegovom nalogu, šalje ili otprema u inostranstvo.
Prema odredbi člana 3. stav 1. Pravilnika o načinu i postupku ostvarivanja poreskih oslobođenja kod PDV sa pravom i bez prava na odbitak prethodnog poreza, poresko oslobođenje za dobra koja se šalju ili otpremaju u inostranstvo, tj. za izvoz dobara, obveznik PDV može da ostvari ako poseduje izvoznu deklaraciju koja sadrži potvrdu da su dobra istupila sa teritorije Republike Srbije (dalje: izvozna deklaracija), odnosno overenu kopiju izvozne deklaracije, o izvršenom izvozu dobara izdatu u skladu sa carinskim propisima.
U skladu sa navedenim odredbama Zakona i Pravilnika, poresko oslobođenje sa pravom na odbitak prethodnog poreza za izvoz dobara može da ostvari obveznik PDV koji je kao vlasnik robe (rubrika 2 - pošiljalac/izvoznik Obrasca JCI) deklarisan u jedinstvenoj carinskoj ispravi u skladu sa carinskim propisima, pod uslovom da poseduje izvoznu deklaraciju koja sadrži potvrdu da su dobra istupila sa teritorije Republike Srbije, odnosno overenu kopiju izvozne deklaracije, o izvršenom izvozu dobara izdatu u skladu sa carinskim propisima, nezavisno od toga da li izvoz dobara vrši samostalno ili preko posrednika. Pri tome, za ostvarivanje poreskog oslobođenja sa pravom na odbitak prethodnog poreza za dobra koja se šalju ili otpremaju u inostranstvo, počev od 10.7.2007. godine treba obezbediti potvrdu da su ta dobra istupila sa teritorije Republike Srbije, u skladu sa Pravilnikom o izmenama i dopunama Pravilnika o načinu i postupku ostvarivanja poreskih oslobođenja kod PDV sa pravom i bez prava na odbitak prethodnog poreza. Do tada, za ostvarivanje tog poreskog oslobođenja bilo je potrebno obezbediti samo izvoznu deklaraciju.
Kada se izvoz dobara vrši preko posrednika, preuzimanje dobara koja se izvoze, a koje izvrši posrednik u izvozu, ne smatra se prometom u smislu Zakona.
Naime, odredbom člana 24. stav 1. tačka 17) Zakona propisano je poresko oslobođenje sa pravom na odbitak prethodnog poreza za usluge posredovanja koje se odnose na promet dobara i usluga iz tač. 1) do 16) ovog stava.
Saglasno navedenom, na naknadu za uslugu posredovanja kod izvoza dobara, PDV se ne obračunava i ne plaća, a obveznik PDV - posrednik ima pravo na odbitak prethodnog poreza u skladu sa Zakonom.
Nadležni poreski organ, uvidom u dokumentaciju poreskog obveznika, a primenom načela utvrđenih propisima kojima se uređuje poreski postupak i poreska administracija, utvrđuje činjenice za obračunavanje poreza, odnosno ostvarivanje poreskog oslobođenja.
(Mišljenje Ministarstva finansija, br. 413-00-589/2007-04 od 21.8.2007. godine)