Baza znanja >> Službena mišljenja >> Radni odnosi, penzijsko i invalidsko osiguranje >> Prava zaposlenog koji radi sa nepunim radnim vremenom
Prava zaposlenog koji radi sa nepunim radnim vremenom
Zakon o radu, u članu 40. propisuje da zaposleni koji radi sa nepunim radnim vremenom ima sva prava iz radnog odnosa srazmerno vremenu provedenom na radu, osim ako za pojedina prava zakonom, opštim aktom ili ugovorom o radu nije drugačije određeno.
Prema tome, zaposleni koji radi sa nepunim radnim vremenom, pojedina prava i obaveze ostvaruje srazmerno vremenu provedenom na radu, a pojedina koja su nedeljiva, u punom obimu. Prava koja su uslovljena dužinom radnog vremena, po pravilu se ostvaruju srazmerno vremenu provedenom na radu, kao što je pravo na zaradu i odmor u toku dnevnog rada.
U skladu sa članom 104. Zakona poslodavac je u obavezi da obezbedi zaposlenom pravo na odgovarajuću zaradu za obavljeni rad i vreme provedeno na radu, a koja se sastoji od osnovne zarade, dela zarade za radni učinak i uvećane zarade. Osnovna zarada određuje se na osnovu uslova, utvrđenih pravilnikom, potrebnih za rad i vremena provedenog na radu, radni učinak se određuje na osnovu kvaliteta i obima obavljenog posla, a uvećana zarada se utvrđuje opštim aktom poslodavca i ugovorom o radu, u skladu sa zakonom.
Zaposleni koji radi sa nepunim radnim vremenom ima pravo na naknadu troškova za dolazak i odlazak sa rada, u visini cene prevozne karte u javnom saobraćaju, u skladu sa opštim aktom i ugovorom o radu. Naknada troškova po ovom osnovu se ostvaruje za dane kada zaposleni radi, odnosno dolazi na posao i ne zavisi od dužine radnog vremena (nepuno, skraćeno radno vreme i dr.).
U vezi naknade troškova za ishranu u toku rada, prema članu 118. tačka 5) Zakona od 1.1.2006. godine, utvrđeno je pravo zaposlenog na naknadu za ishranu u toku rada. Visina naknade troškova za ishranu u toku dana nije propisana Zakonom, već se utvrđuje opštim aktom poslodavca i ugovorom o radu i nije uslovljena dužinom radnog vremena. Stoga, zaposlenom koji radi sa nepunim radnim vremenom treba obezbediti naknadu za ishranu u toku rada u punom iznosu tj. kao za zaposlenog koji radi puno radno vreme.
Pravo na regres za korišćenje godišnjeg odmora zavisi od ostvarenog prava na godišnji odmor, shodno članu 68. Zakona, a ne od dužine radnog vremena. Prema tome, bez obzira da li je zaposleni zasnovao radni donos sa punim ili nepunim radnim vremenom, ima pravo na pun godišnji odmor i pravo na regres u punom iznosu utvrđenom opštim aktom i ugovorom o radu.
Zakonom je utvrđeno pravo na otpremninu svakom zaposlenom, bez obzira na dužinu radnog vremena, kojem prestaje radni odnos radi ostvarivanja prava na starosnu, invalidsku ili porodičnu penziju, najmanje u visini prosečne zarade u Republici prema poslednjem objavljenom podatku republičkog organa zaduženog za poslove statistike. Prema tome, ako zaposlenom koji radi sa nepunim radnim vremenom prestaje radni odnos radi ostvarivanja prava na penziju ima pravo na isplatu otpremnine najmanje u visini utvrđenoj u članu 119. stav 1. tačka 1) Zakona.
(Mišljenje Ministarstva rada, zapošljavanja i socijalne politike, br. 011-00-743/2006-02 od 1.11.2006. godine)